Ответ: Акт І
Маладым Якіму і Паўлінцы
хочацца ажаніцца, але бацьку дзяўчыны не падабаецца будучы зяць-настаўнік. У
старога Крыніцкага для Паўлінкі ёсць іншы муж, пан Быкоўскі. Якім і Паўлінка
раяцца, што зрабіць, каб быць разам. Якім прапаноўвае збегчы і абвянчацца цішком.
Бацькам нічога не застанецца, як змірыцца. Паўлінка вагаецца. Яны дамаўляюцца,
што здзейсняць сваю задуму назаўтра, пасля вечарыны. Настаўнік Якім дае сваёй
дзяўчыне фотаздымак, Паўлінка хавае яго за абраз.
Нападпітку бацька Паўлінкі вяртаецца з кірмашу і распавядае, што выпіў
чарку з будучым зяцем, панам Быкоўскім. Паўлінка заяўляе, што не пойдзе за
Быкоўскага, а толькі за Якіма Сароку. Бацька з дачкой сварацца. Адначасова да
іх у госці заяўляецца п’яны Пранцысь Пустарэвіч са сваёй жонкай. Крыніцкі
скардзіцца ім на дачку.
Паўлінка тым часам
расказвае сваю бяду старой Агаце. Тая раіць ёй слухацца бацькоў. Паўлінка
пагражае, што загубіць сябе, калі ёй не дадуць пайсці замуж за каханага.
Раптам высвятляецца, што
Пустарэвічы дрэнна прывязалі кабылу, і яна ўцякла.
Стары Крыніцкі загадвае
Паўлінцы паразмаўляць з зяцем, з якім ён сёння піў. Дастае з-за абраза новы
каляндар, а разам з ім – фотакартку Якіма. Яны сварацца, бацька не аддае
фотаздымак каханага дачцэ. Вяртаюцца Пустарэвічы,
знайшоўшы каня. Усе разам разглядаюць фотаздымак, а потым бацька Паўлінкі рве
яго на кавалкі. Паўлінка ад роспачы крычыць на Пустарэвічаў, вырывае з ягоных
рук пляшку і разбівае яе. Акт ІІ
У Крыніцкіх вечарына, пьюць
гарбату. Заходзіць размова пра настаўніка Якіма Сароку. Хтосьці
хваліць яго, хтосьці лае. Бацька Паўлінкі прыпыняе гэтую размову і намякае, што
настаўніку ў гэтым доме няма месца.
Прыходзіць пан Быкоўскі,
спазняецца. Пачынае хваліцца сваім багаццем, гаспадаркай. Паўлінка
пасмейваецца з яго, але ён прымае кпіны за ўвагу дзяўчыны да ягонай асобы.
Тады Паўлінка просіць музыкаў зайграць “лявоніху”, якую Быкоўскі танчыць не
ўмее. Ён называе лявоніху “мужыцкай” і хоча навучыць дзяўчыну “модным” танцам.
Паўлінка ўцякае.
Моладзь танчыць, спявае
беларускія народныя песні. Старэйшыя п’юць
гарбату. Быкоўскага просяць заспяваць. Ён спявае рамансы, але няўдала.
Усе разыходзяцца. Бацька
і маці Паўлінкі ідуць спаць. Паўлінка выйграе ў карты Быкоўскага. Той, нарэшце,
сыходзіць. Ён перакананы, што Паўлінка ў яго закахалася.
Паўлінка ў нерашучасці
збірае рэчы. Чуе шорахі пад вакном. Яна выкідвае за вакно сабраныя рэчы і
збіраецца вылазіць сама. У гэты момант прачынаецца бацька і паспявае схапіць
дачку за ногі. Загадвае прынесьці яму стрэльбу, бо ён думае, што гэта ў хату
ўкраўся злодзей. У гэты час Пустарэвіч
прыводзіць за каўнер Быкоўскага. Той тлумачыць, што збіўся з дарогі і хацеў
запытацца.
Бацька злуецца, думае,
што Паўлінка хацела ўцячы замуж за Быкоўскага, калі даведалася што “гэнага
гада, гэнае плюгаўства за афішкі арыштавалі”? – кажа бацька пра Якіма Сароку.
Паўлінка да гэтай пары нічога не ведала. Яна галосіць, шкадуючы Якіма.Бацька
выганяе Быкоўскага за тое, што хацеў, на яго думку, украсці дачку.
Паўлінка страчвае
прытомнасць з крыкам “Звяры сляпыя!”
Яе намагаюцца падняць, пырскаюць у твар гарэлкай замест вады.